Een jaar in de wijngaard.

Vaak krijg ik de vraag hoe het nu precies in zijn werk gaat in de wijngaard.
Dit hangt natuurlijk af van wijnboer tot wijnboer. Toch zijn er enkele vuistregels waar iedereen rekening mee moet houden. Dit verandert van jaar tot jaar. Het volgende is dan ook enkel een indicatie om aan te tonen welke arbeid erin kruipt.

Het werk van een wijnboer stopt nooit, van januari tot en met december is men constant in de weer om in te spelen op de grillige elementen van moeder natuur. 

Januari - Februari - Maart: Dit is de periode waar de druivenstok in rust is. in deze periode gebeurt de wintersnoei. De twijgen die het jaar ervoor nog buigzaam en groen waren zijn nu "verhout". 
Deze moeten zorgvuldig weggesnoeid worden want één fout en je kan (de reeds gevormde maar nog niet ontbotte knoppen) beschadigen waardoor je, nog voor het echt begint al een deel van je (potentiële) oogst verliest.

Maart - April - Mei: De lente kondigt zich aan. Zodra de temperatuur in de lente tijdens enkele opeenvolgende dagen de 10° bereikt komt de sapstroom op gang. Dat bemerk je aan de uiteinden van de snoei waar het plantensap tranen vormt. Zo kan de wijnboer vaststellen dat  het botten op gang kan komen.De knoppen die tijdens de wintersnoei behouden bleven gaan enkele weken voor ze openspringen lichtjes zwellen en krijgen een wollig uitzicht.

Tot dan heeft de wijnstok zich gevoed met de koolhydraten die ze tijdens de herfst heeft opgeslagen. Deze periode is er één van stress voor de wijnboer. De kans op nachtvorst is namelijk heel groot in deze periode, (omdat niet alle druivenrassen gelijk botten, chardonnay bv. iets vroeger dan Cabernet Sauvignon) de knoppen worden zwart en sterven af. Dit is dan ook één van de meest belangrijkste fases in de vegetatieve cyclus van de wijngaard.

Er zijn natuurlijk wel methodes om dit tegen te gaan.
Zo kan men de wintersnoei later inplannen waardoor ook het botten later gebeurt. Maar wat men ook vaak ziet zijn de "vuurtjes" in de wijngaard. Door het "stoken" in de wijngaard creeërt men warmte waardoor de vorst niet kan neerdalen.

Een derde optie is het "benevelen" van de wijngaard. Het water wat men erover "beneveld" zorgt bij vorst voor een beschermend en isolerend laagje water (deze techniek wordt vooral in Chablis toegepast).
En dan heb je nog de meest spectaculaire optie, doormiddel van windmolens (of helikopters) haalt men lucht uit de hoger gelegen luchtlagen om de grondlucht op te warmen. Deze techniek wordt vooral toegepast in de "Nieuwe Wereld".

In deze periode komen ook de eerste bladeren uit. Hoe meer bladeren hoe meer fotosynthese, hoe meer suikers hoe beter de groei van de tros en stok. Let wel, tegenwoordig legt men meer en meer de nadruk op een goed beheer van het bladerdek. Men gaat de bladeren beter schikken ten opzichte van het zonlicht, hoe meer bladeren zonlicht kunnen opvangen in combinatie met voldoende watervoorraad, hoe vlotter de fotosynthese. 

Waterstress is ook iets wat men best kan vermijden, wijnstokken staan immers niet graag "droog" maar ook niet met graag met "natte" voeten. Te weinig water kan ervoor zorgen dat de wijnstok de groeicyclus van de trossen gaat stopzetten om zichzelf te "redden". Teveel water daarentegen kan dan weer zorgen voor rotting en schimmel en het volzuigen van de druiven met water (waardoor je smaakloze druiven krijgt).

Mei - Juni -Juli: In mei en juni ontspringen de bloemkronen waaruit de trossen zullen ontstaan. Normaal houdt men rekening met de start van de bloei tussen de 45 en 90 dagen na het uitlopen van het bot. De nieuwe loten zijn dan uitgegroeid en krijgen stelen waarop de bloesems zich vormen. Ze zijn aanvankelijk met een bruin kapje bedekt dat openspringt, waardoor stempel en meeldraden vrijkomen. 
Doordat de wijnstok tweeslachtig is bevrucht deze zich zelf. Hier bestaat altijd een kans op "coulure". Dit wil zeggen dat tijdens de bevruchting plots hevige regen of wind komt opzetten. De mannelijke pollen hebben zo geen mogelijkheid om te blijven "kleven" aan de vrouwelijke pollen. Hierdoor vormt er zich "vruchtverlies" wat in Frankrijk "Coulure" genoemd wordt. Na de bevruchting komt de besvorming. Deze worden in koelere klimaten iets meerblootgesteld aan de zon dan in warme klimaten (waar er door de hitte verbanding van de druiven kan veroorzaakt worden). 

Augustus - September: In augustus beginnen de druiven van kleur te veranderen. Witte druiven worden doorschuinend en rode druiven kleuren donker. Vanf dit moment kan de wijnboer aan "vendanges Verte" gaan doen om zo de uiteindelijke kwaliteit van de resterende trossen te gaan bepalen. als de druiven hun "fenolische" rijpheid (balans bereikt hebben tussen suiker en zuren en rijpe tannines bekomen hebben) bereikt hebben gaat men van start met de oogst.

Meestal gebeurt dit in verschillende keren aangezien niet alle trossen op hetzelfde moment volledige rijpheid bekomen. Voor de goedkope slobberwijntjes is dit natuurlijk een ander verhaal. Hier telt alleen de kwantiteit en niet de kwaliteit. Na deze periode eindigt ook zo goed als al het werk in de wijngaard. Na de oogst laat men de wijngaard tot rust komen om in de laatste maanden van het jaar. 

November - December: de wijngaard winterklaar gemaakt wordt om in januari het hele proces te herhalen.